ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Το Πρόγραμμα Μετεγκατάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφορά τη μεταφορά ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας (Άσυλο και επικουρική προστασία) από ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε άλλο. Πρόκειται για έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό για την αντιμετώπιση της κρίσης των προσφύγων με στόχο τη διασφάλιση της δικαιότερης κατανομής των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Πρόγραμμα Μετεγκατάστασης αφορά τους πολίτες των χωρών (και στην περίπτωση των απάτριδων, των χωρών της προηγούμενης συνήθους διαμονής τους) για τις οποίες το ποσοστό χορήγησης διεθνούς προστασίας υπερβαίνει το 75% βάσει των μέσων ευρωπαϊκών ποσοστών αναγνώρισης που προκύπτουν από τα τριμηνιαία στοιχεία που δημοσιεύονται από Eurostat. Ως εκ τούτου, είναι πολύ πιθανό οι πολίτες από αυτές τις χώρες να απαιτούν διεθνή προστασία. Προς το παρόν, το Πρόγραμμα Μετεγκατάστασης αφορά κυρίως τους Σύριους, τους Ερυθραίους, τους υπηκόους της Υεμένης και τους απάτριδες των οποίων η παλιά συνήθης διαμονή ήταν αυτές οι χώρες. Το Πρόγραμμα Μετεγκατάστασης προκαλεί αυθαίρετη διάκριση μεταξύ των αιτούντων άσυλο, καθώς είναι προσβάσιμο μόνο για τους υπηκόους δέκα χωρών.
Το 2015, τα κράτη μέλη συμφώνησαν να μετεγκαταστήσουν 160.000 άτομα στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος. Έκτοτε, ο αριθμός αυτός αναπροσαρμόστηκε τελικά στον αριθμό των 98.255. Ακόμη και αν υπολογιστεί με αυτή τη μείωση, λιγότερο από το 17% των ανθρώπων έχουν μετεγκατασταθεί, και όχι σε χώρες της επιλογής τους, αλλά σε εκείνες που τους έχουν δεχτεί. Παρά τα καθορισμένα κριτήρια που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη μετεγκατάσταση των προσφύγων, όπως οι οικογενειακοί δεσμοί, η προσφορά εργασίας, οι πολιτιστικοί δεσμοί ή οι γλωσσικές δεξιότητες, αυτά δεν έχουν ληφθεί υπόψη.
Η προθεσμία πλησιάζει, στις 30 Σεπτεμβρίου 2017. Οι ειδικοί που σχετίζονται με αυτή τη διαδικασία δεν είναι θετικοί όσον αφορά τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που εκπληρώνουν τη δέσμευσή τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη ότι η υποχρέωση κάλυψης των ποσοστώσεων που ανέλαβαν θα παραμείνει μετά την προθεσμία και ότι όσοι δεν έχουν εκπληρώσει εγκαίρως τη συμφωνία θα αντιμετωπίσουν οικονομικές κυρώσεις. Εκτός αυτού, καθώς η αποδοχή κάθε προσώπου εξαρτάται από τη χώρα, όλο και περισσότερες αιτήσεις απορρίπτονται χωρίς βάσιμους λόγους, αναφέροντας αόριστα τους λόγους δημόσιας τάξης ή εθνικής ασφάλειας.
ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΑΝΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Το Πλαίσιο Επανεγκατάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των συνδεδεμένων ευρωπαϊκών χωρών συνίσταται στη μετακίνηση προσφύγων από χώρα εκτός της ΕΕ, όπου επιδίωκαν προστασία, σε κράτος μέλος της ΕΕ το οποίο τους μεταφέρει ως πρόσφυγες με καθεστώς μόνιμης νόμιμης διαμονής.
Το καθεστώς και τα δικαιώματα που παρέχονται στους επαναπατριζόμενους πρόσφυγες ποικίλλουν ανάλογα με τη χώρα. Οι επανεγκαθιστάμενοι πρόσφυγες που έρχονται στο Βέλγιο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γαλλία, τη Φινλανδία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο λαμβάνουν άδεια μόνιμης διαμονής. Οι πρόσφυγες που επανεγκαθίστανται στη Δανία, τη Γερμανία, την Ισλανδία, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία, τη Ρουμανία και την Ισπανία λαμβάνουν άδεια προσωρινής διαμονής και μπορούν να υποβάλουν αίτηση μόνιμης διαμονής μετά από συγκεκριμένη περίοδο νόμιμης διαμονής και τη συμμόρφωση με ορισμένες προϋποθέσεις που σχετίζονται με τη γλώσσα, γνώσεις σχετικές με τους πολιτικούς θεσμούς της χώρας, οικονομική ανεξαρτησία και καλή συμπεριφορά (διαφέρουν οι συνθήκες από χώρα σε χώρα). Ολες οι Ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν ένα νομικό πλαίσιο για τη χορήγηση ιθαγένειας.
Το πλήρες καθεστώς του πρόσφυγα ή η επικουρική προστασία χορηγείται στους πρόσφυγες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες επανεγκατάστασης. Οι πρόσφυγες που επανεγκαθίστανται στη Δανία, τη Φινλανδία, την Ισλανδία, την Ιρλανδία, τη Νορβηγία (περιπτώσεις αποστολών επιλογής), την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο λαμβάνουν αμέσως καθεστώς πρόσφυγα. Οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στο Βέλγιο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία (περιπτώσεις φακέλου) και η Ρουμανία πρέπει να ολοκληρώσουν διαδικασία ασύλου μετά την άφιξή της στη χώρα. Ωστόσο, οι πρόσφυγες που επανεγκαθίστανται στη Γερμανία δεν λαμβάνουν καθεστώς πρόσφυγα και, αντ 'αυτού, λαμβάνουν ανθρωπιστικό καθεστώς το οποίο δεν παρέχει τα ίδια νομικά οφέλη για τους πρόσφυγες.
Το 2015, η ΕΕ συμφώνησε για την επανεγκατάσταση 22.504 προσφύγων και το 69% αυτών έχουν ήδη επανεγκατασταθεί. Η φιλοξενία των προσφύγων μέσω αυτού του συστήματος παραβλέπει ότι οι άνθρωποι διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να φτάσουν στην Ευρώπη. Πάνω από δεκαπέντε χιλιάδες άνθρωποι έχουν ήδη πεθάνει στο ταξίδι τους για να φτάσουν στις νότιες ακτές.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΑΝΕΝΩΣΗΣ
Το πρόγραμμα οικογενειακής επανένωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνει τη δυνατότητα στα μέλη της οικογένειας εκείνων που έχουν ιθαγένεια εκτός της ΕΕ και διαμένουν ήδη νόμιμα σε ένα κράτος μέλος, να τους επανενωθούν στη χώρα διαμονής της ΕΕ.
Ο στόχος αυτού του καθεστώτος είναι η προστασία της οικογενειακής μονάδας και η διευκόλυνση της ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών. Οι διεθνείς κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα ορίζουν ότι η οικογένεια πρέπει να προστατεύεται και να επανενώνεται σε κάθε πιθανή περίπτωση και ότι το συμφέρον του παιδιού πρέπει πάντα να υπερισχύει.
Στην πράξη, η ερμηνεία της οικογένειας είναι υπερβολικά περιοριστική, με συνέπεια την αποσυναρμολόγηση της ευρύτερης οικογένειας. Αυτό οδηγεί στη διαρθρωτική καταστολή της συναισθηματικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης, καθώς εξαλείφει τη δυνατότητα να μοιραστεί η φροντίδα εξαρτώμενων μελών της οικογένειας, για παράδειγμα. Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούσαν να επιτρέψουν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, την οικογενειακή επανένωση των ανιόντων συγγενών πρώτου βαθμού (πατέρα και μητέρα του αλλοδαπού), των ενήλικων θυγατέρων και των γιων, και των ανύπαντρων συγκατοίκων, αλλά αυτό μετά βίας συμβαίνει.
Παρά το γεγονός ότι η κάθε περίπτωση διαφέρει, η διαδικασία της οικογενειακής επανένωσης διαρκεί μεταξύ οκτώ μηνών και ενάμισι έτους, κατά μέσο όρο, και αυτό μπορεί να καθυστερήσει επ’ αόριστον, αν η πρώτη αίτηση απορριφθεί λόγω της δύσκολης πορείας προσφυγής κατά της απόφασης.